Greomp un tamm tro ‘kichen Mael-Karaez, amañ emañ Christine Dubois. Kalz a abadennoù diwar-benn ar jardin he deus graet evit RKB. Hag hiriv omp degemeret en he zi evit komz diwar-benn gwez a gaver alies ba’r vro : an haleg… Selaouit ta !
« Ur blantenn, un istor », grit anaoudegezh gant bed ar plant dre mouezh tud ar vro, kinniget gant Florie ! Ur gronikenn e Pikous Dibikous !
An atersadenn adskrivet :
(M’ho peus c’hoant da skoazell Florie oc’h adskrivañ gwelloc’h an atersadennoù e vefe laouen! Setu he fostel : floriethielin@gmail.com. Mersi deoc’h!)
« Haleg zo ur wezennig ‘vez kavet dre amañ, a vez gwel alies-tre e Breizh. Ha bremañ ‘vez gwel dispar peogwir korzenn an haleg ‘vez alies-tre melen. Ha setu, pa ‘vez brav an amzer, evel hiriv, ‘vez gwel an haleg war ar c’hleuñioù, met bon, ar blantenn-se, ar wezenn-se, a gresk kentoc’h, ‘kichen an dour, war ribl ar stêr, ‘kichen ur yeun, pe, e-lec’h ‘vez dour tra, e-lec’h ‘vez douar gleb.
N’eo ket diaes tamm ebet da gaout peogwir n’ eus nemet da droc’hañ un tamm, ober boutoù, ma ‘peus c’hoant, un tamm deus ur brank, b’an douar, ha ‘giz-se ‘po ur blantenn nevez ‘vit fin ar bloaz. Kresk’ a ra buan-tre ablamour e kar an dour, tra.
Ha bez’ zo c’hoazh, un dra all a ran gant an haleg eo ober paneroù. ‘Vez graet paneroù gant aozilh. N’eo ket ken aes ‘se d’o’r met interesant eo, ha neuze bon ober traoù gant ho taouarn, oc’h implij traoù kavet war ar maez, ‘vit ober traoù a vez implijet bemdez zo plijus ken-ha-ken.
Ba’r jardin e plij din ivez implij an aozilh evit ober tresadennoù a-bep sort, evit lakaat klematit, evit lakaat roz, evit sikour ar plant da chom war-sav ma ‘peus c’hoant.
Bep sort liv zo ‘vit an haleg. Bon, amañ dreist-holl ‘vez gwel liv melen bremañ. Korzenn an haleg zo melen, met bez’ zo lod ha ‘neus korzenn du, bez’ zo lod all ha n’eus korzenn ruz ha, setu, gris ivez, pe gris-arc’hant un tammig, se zo brav-tre evit al liorzh ‘pad ar goañv.
Plij’ a ra din ivez abalamour eo, evidon, plant an nevez-amzer. Peogwir abred-tre ‘vez gwel fleur ‘barzh an haleg. Fleur an haleg ‘vez anvet e brezhoneg “bichigoù”. Bichig zo anv ar c’hazh bihan ivez. Setu perak ‘vez lâret bichigoù, ‘balamour stumm ar fleur zo rond, evel ur bolotenn gloan, ma ‘peus c’hoant, flour eo. Pa oan bihan e kaven an dra-se atav, pa teue an nevez-amzer, neuze, ez aen da glask bichigoù d’ober ur boked evit ma mamm tra. »
Geriaoueg :
an haleg = le saule
korzennoù = des tiges (les pousses de l’année, les saules étaient taillés tous les ans pour fournir de longues tiges souples)
boutoù = des boutures
bichigoù = des chatons
an aozilh = l’osier
